Bij binnenkomst in de Keramiekschool Gouda (SBB), staat boven de deur een spreuk
uit het Adelborsten-wezen:
KENNIS IS MACHT
KARAKTER IS MEER
Binnenkort gaan 20 kunstenaars -in de keramiekschool Gouda- vazen beschilderen in opdracht van MuseumGoudA voor de tentoonstelling “Peinture Céramique” van 19 maart/ 29 mei 2010
Geïntrigeerd door de ongrijpbare leuze “Kennis is macht, karakter is meer” heb ik me verdiept in de achterliggende gedachte. Ik maakte een uittreksel uit een verklarend boek en ga proberen, na een onderschildering, de vazen daarmee te “beschrijven”.
Voor zover ik de levensinstelling van adelborsten begrijp, staat die in SCHRIL CONTRAST met het kunstenaarsbestaan:
“De adelborsten verbleven in eerste instantie op een wachtschip. Dit werd gezien als een goede voorbereiding op het leven aan boord van een oorlogsschip, waarin saamhorigheid en onderlinge samenwerking van belang zijn. De slagkracht hing niet af van de vechtlust en de behendigheid van individualisten, maar was afhankelijk van het functioneren van de hele groep: de “lijn”.
De samenwerking leidde tot waarden als loyaliteit, gehoorzaamheid, betrouwbaarheid, betrokkenheid en dienstbaarheid. Het betekent dat men bereid dient te zijn als enkeling – zonder protest – in een groter geheel op te gaan.
“Kennis is macht, karakter is meer” geeft een waardenconflict weer. Adelborsten moeten leren met deze ambivalentie om te gaan. In de eerste periode, die de aspirant-adelborst geheel afgezonderd van de buitenwereld doormaakt, wordt hij gevormd tot lid van een homogene groep. De mensen, behorende tot deze groep, vertonen een aangeleerd en gedeeltelijk voorspelbaar gedragsrepertoire. Het is de identiteit, gebaseerd op traditioneel-professionele waarden, die dichter bij de ridder-zonder-vrees-en-blaam is gelegen, dan bij de intellectuele aspiraties van de geleerde. De rol, die het individu zich eigen maakt, kan dramaturgisch gesproken een hoofd- of bijrol zijn in een bepaalde scene. Het gebied achter de coulissen, het informele systeem, speelt een belangrijke rol in de beheersing van interpersoonlijke machtsverhoudingen. De culturele en structurele kenmerken van de barrière die bestaat tussen adelborsten en de buitenwereld is vaak aanwezig in de vorm van gesloten deuren, hoge muren, water, bomen of heidevelden. Wat zich achter de schermen afspeelt, blijft onttrokken aan het oog van de waarnemer. Dit weet iedere bezoeker. De regels, die aan de adelborsten worden opgelegd, werken gedragsregulerend. De aandacht verminderen door je te conformeren. Het doet een vormingsproces ontstaan, waardoor individuen veranderen in personen die tegenover buitenstaanders één lijn zullen trekken. Ook vandaag de dag verwachten wij standvastigheid. Sneuvelen is eervoller dan wegvluchten of deserteren. Hier blijkt de schaamte als alternatief voor de dood.
Een moeder: “zes weken geleden is hij als KIND weggegaan van huis en nu zie ik hem als MAN terug”.
(door mij samengesteld uit: Kennis is macht, karakter is meer. Door W. Burggraaf uit 1988)
Proeftegeltje: beschildering met ringeloor en slib
(foto’s: Mathieu van der Giessen en Lisa Couwenbergh)
zie: Keramiek-experiment (1)
zie: Keramiek-experiment (2)
zie: Peinture Céramique
zie: Vallauris-clay Waterfall
