Adelborsten

kennisismacht

Bij binnenkomst in de Keramiekschool Gouda (SBB),  staat boven de deur een spreuk
uit het Adelborsten-wezen:

KENNIS IS MACHT
KARAKTER IS MEER

Vazen

Binnenkort gaan 20 kunstenaars -in de keramiekschool Gouda- vazen beschilderen in opdracht van MuseumGoudA  voor de tentoonstelling “Peinture Céramique” van 19 maart/ 29 mei 2010

Geïntrigeerd door de ongrijpbare leuze “Kennis is macht, karakter is meer” heb ik me verdiept in de achterliggende gedachte. Ik maakte een uittreksel uit een verklarend boek en ga proberen, na een onderschildering, de vazen daarmee te “beschrijven”.
Voor zover ik de levensinstelling van adelborsten begrijp, staat die in SCHRIL CONTRAST met het kunstenaarsbestaan:

“De adelborsten verbleven in eerste instantie op een wachtschip. Dit werd gezien als een goede voorbereiding op het leven aan boord van een oorlogsschip, waarin saamhorigheid en onderlinge samenwerking van belang zijn. De slagkracht hing niet af van de vechtlust en de behendigheid van individualisten, maar was afhankelijk van het functioneren van de hele groep: de “lijn”.
De samenwerking leidde tot waarden als loyaliteit, gehoorzaamheid, betrouwbaarheid, betrokkenheid en dienstbaarheid. Het betekent dat men bereid dient te zijn als enkeling – zonder protest – in een groter geheel op te gaan.
“Kennis is macht, karakter is meer” geeft een waardenconflict weer. Adelborsten moeten leren met deze ambivalentie om te gaan. In de eerste periode, die de aspirant-adelborst geheel afgezonderd van de buitenwereld doormaakt, wordt hij gevormd tot lid van een homogene groep. De mensen, behorende tot deze groep, vertonen een aangeleerd en gedeeltelijk voorspelbaar gedragsrepertoire. Het is de identiteit, gebaseerd op traditioneel-professionele waarden, die dichter bij de ridder-zonder-vrees-en-blaam is gelegen, dan bij de intellectuele aspiraties van de geleerde. De rol, die het individu zich eigen maakt, kan dramaturgisch gesproken een hoofd- of bijrol zijn in een bepaalde scene. Het gebied achter de coulissen, het informele systeem, speelt een belangrijke rol in de beheersing van interpersoonlijke machtsverhoudingen. De culturele en structurele kenmerken van de barrière die bestaat tussen adelborsten en de buitenwereld is vaak aanwezig in de vorm van gesloten deuren, hoge muren, water, bomen of heidevelden. Wat zich achter de schermen afspeelt, blijft onttrokken aan het oog van de waarnemer. Dit weet iedere bezoeker. De regels, die aan de adelborsten worden opgelegd, werken gedragsregulerend. De aandacht verminderen door je te conformeren. Het doet een vormingsproces ontstaan, waardoor individuen veranderen in personen die tegenover buitenstaanders één lijn zullen trekken. Ook vandaag de dag verwachten wij standvastigheid. Sneuvelen is eervoller dan wegvluchten of deserteren. Hier blijkt de schaamte als alternatief voor de dood.
Een moeder: “zes weken geleden is hij als KIND weggegaan van huis en nu zie ik hem als MAN terug”.

(door mij samengesteld uit: Kennis is macht, karakter is meer. Door W. Burggraaf uit 1988)

proeftegeltje

Proeftegeltje: beschildering met ringeloor en slib

(foto’s: Mathieu van der  Giessen en Lisa Couwenbergh)

zie: Keramiek-experiment (1)
zie: Keramiek-experiment (2)
zie: Peinture Céramique
zie: Vallauris-clay Waterfall

6 thoughts on “Adelborsten”

  1. Beste Marjolijn,
    een interessante observatie van de spreuk die mij als marineofficier na aan het hart ligt. Ik ben getroffen door je interesse en zou er graag eens over verder van gedachten wisselen. Voor mij is de spanning tussen kennis en karakter veel groter geworden dan menigeen in eerste instantie vermoed. Aan ons is namelijk ook opgedragen de spanning tussen rationele besluiten en gevoelens te doorgronden. Dat het karakter daarin de hoofdrol speelt is, door onze vele moderne operaties, alleen maar duidelijker geworden. Karakter heb je nodig om mens te blijven en zonder dat kun je geen militair zijn.
    als je meer wilt zien, kijk eens naar mijn oude weblogs op de site (onder archief). Ik ben 3 jaar voorzitter van de marine-officieren geweest. groet, Peter

    1. Beste Peter, wat móói om een reaktie van een marineofficier te krijgen, dank je wel! “Kennis is macht, karakter is meer” kwam onverwacht op mijn pad, staat nu op mijn vazen en laat me niet los. De nuancering die je aanbrengt maakt de tekst up-to-date, ik ga verder lezen…
      groet,
      Marjolijn

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *