Wekenlang was ik in de ban van
Brieven uit Genua
Ilja Leonard Pfeijffer.
Veelomvattend, bespiegelend, scherpzinnig,
openhartig, wijs, spitsvondig en romantisch.
Het herinnert me aan de briefwisseling tussen George Sand en Gustave Flaubert:
Wij moeten lachen en huilen.
Onvergelijkbare grootheden,
maar een meer diepgevoeld compliment kan ik het niet boek meegeven.
“Niet bang zijn” zeggen tegen iemand die bang is, helpt over het algemeen slechts tijdelijk. De angst van wie zijn eigen leven probeert te beschrijven is dat hij erachter komt dat hij geen leven heeft. Het gevecht om echtheid is niet zozeer een strijd tussen de moedige pen en de pijnlijke waarheid, als wel een poging om een bestaan te ontwringen aan het bestaan en de nachtmerrie te verdringen om daarin niet te zijn geslaagd. Het is een gevecht op een verlaten slagveld waar de bazuinen nooit hebben geklonken en waar de grond slechts is omgewoeld in de vergeefse zoektocht naar de eigen voetafdruk. Alvorens je moedig kunt besluiten om eerlijk op te schrijven hoe je echt hebt geleefd, moet je wel hebben geleefd. En daar wringt de schoen. Want ik beleef vooral wat ik schrijf. Uit angst voor de angst heb ik mijn leven overgeheveld naar het domein van inkt op papier, waar ik alles onder controle heb, en ik ben bang dat het is gelukt.
(…)
Worden wie je bent, is een opgave, een studie, een levenslang curriculum. Leer en word die je bent. Ontdek wie je bent en leer hem te zijn. Bestudeer wie je bent en tracht hem te worden. Misschien dat ik dat aan het doen ben in deze brieven aan jou, lieve Gelya. Misschien praat ik meer tegen mezelf dan tegen jou omdat ik wil leren wie ik ben. Maar volgens mij ben ik nog niet zover. En als ik hem ooit ontdek, weet ik niet zeker of ik hem ook wil worden.”
Uit: Brieven uit Genua, Ilja Leonard Pfeijffer
“Brief aan Europa (Genua, 28 februari 2015):
Madame,
U herinnert zich, zoals u zich alles herinnert, dat u als meisje speelde op het strand van het land in Noord-Afrika waar u bent geboren. U had bloemen geplukt in de tuin van uw vader, Koning Agenor, die een zoon was van Libya en de god van de zee. U hield van de zee. U houdt nog steeds van de zee.
(…)
Uw ouderdom wordt duurder dan wat u kunt opbrengen. U kunt zo niet doorgaan. Iemand moet voor u zorgen.
En als u uw luiken weer opent en naar buiten kijkt, zal ik u zeggen wat u ziet. Wat op reis is gegaan van verre uit het land waar u bent geboren en tot u komt over de zee die u bent overgestoken, is uw jeugd. Zie hoe breed hun zwarte ruggen zijn en hoe sterk hun zwarte spieren. Ze lijken wel stieren. Zie die blik van hoop en vechtlust in hun ogen. Het is de blik van een adelaar. U moet niet bang voor hen zijn. U hebt hen nodig. Zij zijn precies wat u nodig hebt. U hebt niets anders méér nodig dan hen. Zet uw ramen open, haal uw deur van het nachtslot en verwelkom hen. Haal hen binnen en omhels hen. Leg bloemenkransen om hun nek. Zij zijn uw toekomst.”
Uit: Brieven uit Genua, Ilja Leonard Pfeijffer
ZIE VOORAL: TZUM, literair weblog: recensie Brieven uit Genua
zie: Wij moeten lachen en huilen
zie: La Superba
“Genua wurde somit das Abbild seiner philosophischen Stimmung,
das gilt aber für alle Orterlebnisse Nietzsches,
nur dass ihre Funktion jeweils eine andere war.”
Uit: Nietzsche und Goethe in Italien
Mazzino Montinari
