Jenseits/Diesseits


Atelier januari 2009:
kijken, denken en lezen, de reikwijdte van de dooiwind aftasten:

Nietzsches blik wendt zich in De vrolijke wetenschap van noord naar zuid, van het JENSEITS naar het DIESSEITS (…)

De vrolijke wetenschap verscheen in augustus 1882 (…) Nietzsche had eraan gewerkt vanaf het voorjaar van 1881, toen hij in Sils-Maria was, in Genua, waar hij van oktober 1881 tot eind maart 1882 verbleef, in Messina en Rome (…) en in Lüzern, Bazel en Naumburg waar hij de maanden mei, juni en juli 1882 doorbracht.

De ziekte, de jarenlange ontbering ervoer Nietzsche als een tijd van VERIJZING, waarin zijn trots het gevecht aanging met zijn lijden en waarin hij leefde in eenzaamheid, omdat hij het onder de mensen niet meer uithield.
(…) Het ijs in hem smelt door de Genuese zon en nieuwe, hoopgevende gedachten. Vandaar dat Nietzsche zo mooi zegt, dat het boek in “de taal van de DOOIWIND” is geschreven en dat er “aprilweer” in zit: hij komt vers uit de winter, er is nog een rest van winter te bespeuren, maar ook al “overwinning op de winter”.

Uit: Martine Prange
Lof der Méditerranée, Nietzsches vrolijke wetenschap tussen noord en zuid.


Sils Maria en het meer van Silvaplana en omgeving, Nietzsches favoriete wandelgebied.


Salita delle Battistine 8, Genua, waar Nietzsche een kamer huurde.

zie: the process of thawing
zie: sgelare (the process of thawing)
zie: Memories of Sils Maria

Zielsklimaat


La Terrasse 2004 acryl/o.i.inkt/nietjes
op museumkarton 43 x 35 x 12cm
NOG Collectie SNS REAAL Fonds/ Stedelijk Museum Schiedam
Afgebeeld in: Seelenbriefe

Nice (France) and the Engadine (Switzerland]:
that is the circle dance this old nag cannot escape. . . .
To be sure, there can be no more beautiful season in Nice
than the current one: the sky blindingly white,
the sea tropical blue, and in the night a moonlight
that makes the gas lanterns feel ashamed,
for they flush red.
And here once again I perambulate, as so many times before,
thinking my kinds of thoughts, ebon thoughts.”

Nietzsches letter to Malwida von Meysenbug, December 13, 1886

Foto (onder) vanaf La Terrasse Frédéric Nietzsche,
in december 2006, dat ik bezocht
precies 120 jaar nadat Nietzsche bovenstaande brief schreef:


Nietzsche schrijft in 1886 in Nice en Ruta, bij Genua,
nieuwe voorwoorden voor de heruitgaven van zijn boeken
en spreekt van een totale ommekeer
van het “ZIELSKLIMAAT“:

“Net zoals een arts zijn patiënt
in een volkomen vreemde omgeving neerzet,
zodat hij van zijn hele “tot dusverre”, zijn zorgen,
vrienden, brieven, plichten, domheden en geheugenmartelingen
weggerukt wordt en zijn handen en zinnen naar nieuw voedsel,
nieuwe zon, nieuwe toekomst leert uit te strekken,
zo dwong ik, arts en patiënt in één persoon,
mezelf tot een omgekeerd, onbeproefd ZIELSKLIMAAT
en met name tot een wegtrekkende omzwerving in den vreemde,
tot een nieuwsgierigheid naar alle vreemde dingen…”

Uit: nieuw voorwoord “Menselijk, al te menselijk”

* sommige Nietzsche commentatoren, zoals
Paul van Tongeren & Samuel IJsseling menen
dat deze voorwoorden tezamen als het ware
een afzonderlijk geschrift vormen.

Uit: Lof der Méditerranée,
Nietzsches vrolijke wetenschap tussen noord en zuid.
Martine Prange.

zie: Genova on my mind…
zie: Il faut Méditerraniser
zie: zomerse winterwaterval
zie: The process of thawing

werktafel atelier 2009

collections (4)



étude des sources (51) 2006/2007
vervlochten potloodtekeningen
door museumkarton geregen  49 x 38 x 2cm
collection Ellemijn Veldhuijzen van Zanten

tracé (17)-(veertien) reizen gaan verbintenissen aan
met wat zich in de tijd verscholen houdt
(Achterberg) 1993
krijt/acryl/o.i.inkt/potlood/olieverf
op museumkarton 122 x 92cm.
collection Stedelijk Museum Schiedam

Some of my artworks will always be there
in my imaginary archive, they “pop up” in my head
every now and then, because they are dear to me.
These are the works that I want to show on my blog
in the “collections”-series, as an homage to their owners.
The people who “live with” my drawings, paintings
and sculptures are cherished by me,
I am and will always be grateful to them.
It is a precious experience to me when I’m allowed
to take my work to its new surroundings myself,
only then -it seems to me- I can appreciate it
as an independent piece of art.

(werk)lokaal (3)-a Romance  1996
potlood/oliepastel op museumkarton
collection Museum Het Valkhof, Nijmegen

De werken in mijn denkbeeldig archief en de collecties
waarin zij zijn opgenomen zijn een steun en toeverlaat.
Zij die houden van -zich ontfermen over- en willen leven met
mijn werk worden door mij dan ook op handen gedragen.
Het blijft een bijzondere gebeurtenis om het werk
in de nieuwe omgeving te mogen bekijken
en het meestal pas dán als op zichzelf staand te kunnen zien.

zie: collections (1) zie: collections (2)
zie: collections (3) zie: collections (4)
zie: collections (5) zie: collections (6)
zie: collections (7) zie: collections (8)
zie: collections (9) zie: collections (10)
zie: collections (11) zie: collections (12)
zie: collections (13) zie: collections (14)
zie: collections (15) zie: collections (16)
zie: collections (17) zie: collections (18)
zie: collections (19) zie: collections(20)
zie: collections(21) zie: collections(22)
zie: collections (23) zie: collections(24)
zie: collections(25) zie: collections(26)
zie: collections(27) zie: collections(28)
zie: collections(29) zie: collections(30)
zie: collections(31) zie: collections(32)
zie: collections(33) zie: collections(34)
zie: collections(35) zie: collections(36)
zie: collections(37) zie: collections(38)
zie: collections(39) zie: collections(40)
zie: collections(41) zie: collections(42)
zie: collections(43)  zie: collections(44)
zie: collections(45)  zie: collections(46)
zie: collections(47) zie: collections(48)
zie: collections(49) zie: collections(50)
zie: collections(51) zie: collections(52)
zie: collections(53) zie: collections(54)
zie: collections(55)  zie: collections(56)
zie: collections(57)  zie: collections(58)
zie: collections(59)  zie: collections(60)
zie: collections(61)  zie: collections(62) 
zie: collections(63)  zie: collections(64)
zie: collections(65)  zie: collections(66) 
zie: collections(67)  zie: collections(68)
zie: collections(69) zie: collections(70)
zie: collections(71) zie: collections(72)
zie: collections(73) zie: collections(74)
zie: collections(75)

Epiloog

Eind 2008 overleed plotseling Niels Helsloot (1959),
de schrijver van “Vrolijke wetenschap- Nietzsche als vriend“,
een inspirerend en indrukwekkend boek.
Op de eerste bladzijde schreef ik in 1999: HERLEES DE EPILOOG!!!!!
Het is onvergetelijk hoe Niels Helsloot zijn inzicht
in Nietzsches filosofie als vriend heeft geformuleerd.
Daarna, in de epiloog  “Het vooroordeel van een ernstig beest”,
heeft hij zijn visie weten te comprimeren
en voor ons inzichtelijk gemaakt.
Je zou kunnen zeggen “die heeft niet voor niks geleefd“,
wel te kort…

-eerherstel voor de keerzijde-
Niels Helsloot over “de vrolijke wetenschap” van Nietzsche als vriend:

…Nietzsches wetenschapsopvatting verdient op dit punt verdere uitwerking. Ik heb daartoe een aanzet gegeven door te laten zien dat vrolijke wetenschap voor hem troubadourswetenschap is. De tweezijdigheid van de troubadour omvat enerzijds scepsis: ze houdt de erkenning in dat de drang om de waarheid bloot te leggen, beschamend is. Anderzijds vermijdt ze die beschaming zonder dat de onbereikbaarheid van de waarheid tot vertwijfeling leidt (of juist tot gezapigheid). Op dit punt speelt Nietzsches filosofie van de afstand een belangrijke rol. Ondanks zijn aristocratische inspiraties is zijn behoefte aan afstand niet elitair; ze vormt een voorwaarde om zich als individu tot anderen te kunnen verhouden. Afstand is nodig omdat het (filologische, wetenschappelijke) ingrijpen in mysteries niet alleen de ander of het andere raakt, maar ook de onderzoeker. Troubadourschap gaat er dus niet om idealiserend afstand te nemen om het mooie te zien van uiterlijke verschijningsvormen waar je niet achter kunt kijken. Het gaat erom om DAARNAAST moed te verzamelen om wel dichterbij te komen; als de omstandigheden en persoonlijke gemoedstoestanden dat toelaten, heeft het onmiskenbaar waarde om gezamenlijk te strijden en jezelf te verliezen in de strijd- niet zozeer aan de ander (aan een onderzoeksobject, of een vriend), maar aan een nieuw zelf. Dat zo’n confrontatie tot een verglijding van elke identiteit, betekenis en waarheid kan leiden, is domweg eng. Vanuit de afstandelijke zelfbeheersing die vaak nodig is om je niet belachelijk te maken, is het een tragische ervaring, waar alleen vanuit een onkwetsbaar toeschouwersstandpunt om te lachen valt. Als “tweezijdig” troubadour kun je zelf een -kwetsbare- toeschouwer van jezelf zijn door je eigen lachwekkendheid te aanvaarden als iets met een eigen waarde. Dan is het niet meer beschamend om om jezelf te lachen, maar beamend: het bevestigt de waarde van de aantasting die in die lach toegeëigend en overwonnen wordt.

Uit: Epiloog: Het vooroordeel van een ernstig Beest
Vrolijke wetenschap, Nietzsche als vriend
Niels Helsloot

zie: Genua citaten (“Zonder het Zuiden zou Nietzsche nooit het wapen van de vrolijkheid gevonden hebben als compaan van zijn wijsheid.” Martine Prange in “Lof der Méditerranée”)

zie: Genova on my mind
zie: Salita delle Battistine

foto (Marjolijn) boven: besneeuwd Genua, januari 2008.

“als Marie”

Vandaag is mijn Seelenbriefe-boek afgereisd naar Zwitserland. Ik kreeg bericht van een achter-achterkleinzoon van Marie Baumgartner, die het spoor zoekt naar zijn over-overgrootmoeder.

Zeven jaar lang las en herlas ik de brieven die Marie Baumgartner aan Friedrich Nietzsche schreef. Ik schreef ze met kroontjespen over op grote tekenpapiervellen en leefde me zó in in haar gemoedstoestand ten tijde van haar vriendschap met Nietzsche en de teloorgang daarvan, dat het me nu voorkomt alsof mijn eigen achter-achterkleinkind zich bij mij heeft gemeld.
Ontroerd en van trots vervuld heb ik mijn versie van haar Seelenbriefe aan haar nazaat gepost:
“als Marie”.

zie: Seelenbriefe

zie: Young Nietzsche

zie: Dokumentationszentrum

zie: SEELENBRIEFE

Bovenstaande afbeelding:
als Marie (2) 2003 potlood/o.i.inkt/oliepastel op papier 35-delig, 15x23cm. elk,
(uit boek: Seelenbriefe, Marjolijn van den Assem 2007)

Onderstaande afbeelding:
als Marie (1) 2003 potlood/o.i.inkt op papier 39-delig, 15x23cm. elk,
(uit boek: Seelenbriefe, Marjolijn van den Assem 2007)

zie: Marie Baumgartner

collections (3)


Bergwandeling 1984
o.i.inkt/acryl op museumkarton 122 x 92cm
collection Museum Gouda

Some of my artworks will always be there in my imaginary archive,
they “pop up” in my head every now and then,
because they are dear to me.
These are the works that I want to show on my blog
in the “collections”-series, as an homage to their owners.
The people who “live with” my drawings, paintings
and sculptures are cherished by me,
I am and will always be grateful to them.
It is a precious experience to me when I’m allowed
to take my work to its new surroundings myself,
only then -it seems to me- I can appreciate it
as an independent piece of art.

denkbaar (120) 2001
potlood/o.i.inkt/oliepastel/nietjes op museumkarton
190 x 125 x 35cm.
collection NOG Collectie van het SNS REAAL Fonds/
Stedelijk Museum Schiedam

via campagnano (75) 2004
potl./o.i.inkt/insnijdingen op museumkarton 122 x 92cm.
collection Museum het Valkhof Nijmegen

De werken in mijn denkbeeldig archief en de collecties
waarin zij zijn opgenomen zijn een steun en toeverlaat.
Zij die houden van -zich ontfermen over- en willen leven met
mijn werk worden door mij dan ook op handen gedragen.
Het blijft een bijzondere gebeurtenis om het werk
in de nieuwe omgeving te mogen bekijken en het meestal
pas dán als op zichzelf staand te kunnen zien.

zie: collections (1) zie: collections (2)
zie: collections (3) zie: collections (4)
zie: collections (5) zie: collections (6)
zie: collections (7) zie: collections (8)
zie: collections (9) zie: collections (10)
zie: collections (11) zie: collections (12)
zie: collections (13) zie: collections (14)
zie: collections (15) zie: collections (16)
zie: collections (17) zie: collections (18)
zie: collections (19) zie: collections(20)
zie: collections(21) zie: collections(22)
zie: collections (23) zie: collections(24)
zie: collections(25) zie: collections(26)
zie: collections(27) zie: collections(28)
zie: collections(29) zie: collections(30)
zie: collections(31) zie: collections(32)
zie: collections(33) zie: collections(34)
zie: collections(35) zie: collections(36)
zie: collections(37) zie: collections(38)
zie: collections(39) zie: collections(40)
zie: collections(41) zie: collections(42)
zie: collections(43)  zie: collections(44)
zie: collections(45)  zie: collections(46)
zie: collections(47) zie: collections(48)
zie: collections(49) zie: collections(50)
zie: collections(51) zie: collections(52)
zie: collections(53) zie: collections(54)
zie: collections(55)  zie: collections(56)
zie: collections(57)  zie: collections(58)
zie: collections(59)  zie: collections(60)
zie: collections(61)  zie: collections(62) 
zie: collections(63)  zie: collections(64)
zie: collections(65)  zie: collections(66) 
zie: collections(67)  zie: collections(68)
zie: collections(69) zie: collections(70)
zie: collections(71) zie: collections(72)
zie: collections(73) zie: collections(74)
zie: collections(75)

 

collections (2)

denkbaar (17) 2001 180 x 115 x 25cm.
potlood/o.i.inkt/acryl/oliepastel/nietjes op museumkarton.
collection van Veelen, Akkrum

Luchttijd (53) 1992 40 x 30cm olieverf op linnen
private collection

De werken in mijn denkbeeldig archief en de collecties
waarin zij zijn opgenomen zijn een steun en toeverlaat.
Zij die houden van -zich ontfermen over- en willen leven met
mijn werk worden door mij dan ook op handen gedragen.
Het blijft een bijzondere gebeurtenis om het werk
in de nieuwe omgeving te mogen bekijken
en het meestal pas dán als op zichzelf staand te kunnen zien.

via campagnano (113) 2004
olieverf op linnen 40 x 50cm.
collection Hans Timmer

Some of my artworks will always be there in my imaginary archive,
they “pop up” in my head every now and then,
because they are dear to me.
These are the works that I want to show on my blog
in the “collections”-series, as an homage to their owners.
The people who “live with” my drawings, paintings
and sculptures are cherished by me,
I am and will always be grateful to them.
It is a precious experience to me when I’m allowed
to take my work to its new surroundings myself,
only then -it seems to me- I can appreciate it
as an independent piece of art.

zie: collections (1) zie: collections (2)
zie: collections (3) zie: collections (4)
zie: collections (5) zie: collections (6)
zie: collections (7) zie: collections (8)
zie: collections (9) zie: collections (10)
zie: collections (11) zie: collections (12)
zie: collections (13) zie: collections (14)
zie: collections (15) zie: collections (16)
zie: collections (17) zie: collections (18)
zie: collections (19) zie: collections(20)
zie: collections(21) zie: collections(22)
zie: collections (23) zie: collections(24)
zie: collections(25) zie: collections(26)
zie: collections(27) zie: collections(28)
zie: collections(29) zie: collections(30)
zie: collections(31) zie: collections(32)
zie: collections(33) zie: collections(34)
zie: collections(35) zie: collections(36)
zie: collections(37) zie: collections(38)
zie: collections(39) zie: collections(40)
zie: collections(41) zie: collections(42)
zie: collections(43)  zie: collections(44)
zie: collections(45)  zie: collections(46)
zie: collections(47) zie: collections(48)
zie: collections(49) zie: collections(50)
zie: collections(51) zie: collections(52)
zie: collections(53) zie: collections(54)
zie: collections(55)  zie: collections(56)
zie: collections(57)  zie: collections(58)
zie: collections(59)  zie: collections(60)
zie: collections(61)  zie: collections(62) 
zie: collections(63)  zie: collections(64)
zie: collections(65)  zie: collections(66) 
zie: collections(67)  zie: collections(68)
zie: collections(69) zie: collections(70)
zie: collections(71) zie: collections(72)
zie: collections(73) zie: collections(74)
zie: collections(75) zie: collections(76)
zie: collections(77) zie: collections(78)
zie: collections(79) zie: collections(80)
zie: collections(81) zie: collections(82)
zie: collections(83) zie: collections(84)
zie: collections(85)

water valt

Er valt water op honderd stappen van mijn atelier.
Kijken naar de vanzelfsprekendheid van dat vallende water, hoe loom het zich na het vallen herstelt, dan opnieuw valt, schuimt en onaangedaan verder stroomt, naar de Maas misschien, dat trage en stille stemt tot nadenken.
Het is hier geen Genua of Sils Maria, maar Rotterdam. Er komt geen dooiwind aan te pas en ik loop er zó naar toe… proche…te vatten dichtbij.

zie: proche

zie: zomerse winterwaterval

zie: parallel falls

zie: contemplation

Tsjechov



Onderstaande troostrijke tekst  van Tsjechov, 
hangt sinds jaar en dag aan de wand van mijn atelier:


Al wandelend hadden zij het over de wonderlijke belichting
van de zee:

het water had een zachte, warme, paarsachtige kleur
en er lag een gouden streep maanlicht overheen …

In Oreanda zaten zij een tijdlang op een bank,
niet ver van de kerk, keken naar de zee beneden en zwegen.
Jalta was nauwelijks te zien door de ochtendnevel heen;
op de toppen van de bergen lagen roerloos witte wolken.
De bladeren bewogen niet aan de bomen, krekels sjirpten
en het eentonige doffe geklots van de zee
dat van beneden opklonk, sprak van rust,
van de eeuwige slaap die ons wacht.
Zo heeft het daar beneden geklonken toen er nog geen Jalta
en geen Oreanda was, zo klinkt het nu
en zo zal het blijven klinken, even onbewogen en dof,
als wij er niet meer zullen zijn.
En in deze bestendigheid, in deze algehele onbewogenheid
ten aanzien van leven en dood van ieder van ons,
ligt misschien de verzekering besloten
van onze eeuwige verlossing,

van de onafgebroken beweging van het leven op aarde,
van een voortdurend nader komen tot het volmaakte.
Terwijl hij daar zo zat, zo vredig en zo bekoord door
de sprookjesachtige omgeving – de zee, de bergen,
de wolken en de wijde hemel – met naast zich
deze jonge vrouw,
die in de ochtendschemering zo mooi leek,
kwam de gedachte bij Góerof op dat in werkelijkheid,
wanneer men erover nadenkt, alles mooi is in deze wereld,
alles,
behalve wat wij zelf denken en doen wanneer wij
onze menselijke waardigheid
en onze hogere aspiraties in het leven vergeten.
Er kwam een man op hen toe, waarschijnlijk een wachter;
hij keek naar hen en liep weer weg.
En ook dit detail scheen geheimzinnig en mooi.
In het schijnsel van de dageraad kon men een boot
uit Fedosia naderbij zien komen, al met gedoofde lichten.
“Er ligt dauw op het gras”, verbrak Anna Sergéjewna
het stilzwijgen.

“Ja, het is tijd om naar huis te gaan”.

uit: De dame met het hondje.
Anton Tsjechov

zie: sgelare
zie: inleving
zie: Méditerranée(2)
zie: Il faut méditerraniser
zie: Springbalsemien an der Saale…

 

collections (1)

stoel, 4mm. plaatstaal 77 x 56 x 61c m. 1992.
private collection France

De werken in mijn denkbeeldig archief en de collecties
waarin zij zijn opgenomen zijn een steun en toeverlaat.
Zij die houden van -zich ontfermen over- en willen leven met
mijn werk worden door mij dan ook op handen gedragen.
Het blijft een bijzondere gebeurtenis om het werk in de nieuwe
omgeving te mogen bekijken en het meestal pas dán
als op zichzelf staand te kunnen zien.

“memory sticks” 2004
acryl/o.i.inkt/nietjes op museumkarton
24 x 27 x 8cm.
private collectie

Some of my artworks will always be there in my imaginary archive,
they ‘pop up’ in my head every now and then,
because they are dear to me.
These are the works that I want to show on my blog
in the ‘collections’-series, as an homage to their owners.
The people who l’ive with’ my drawings, paintings and sculptures
are cherished by me, I am and will always be grateful to them.
It is a precious experience to me when I’m allowed
to take my work to its new surroundings myself,
only then -it seems to me- I can appreciate it as
an independent piece of art.


via campagnano (136) 2004/2005 potl./o.i.inkt/nietjes
op museumkarton 122 x 184 x 15cm.
collection Ron Klein Breteler Schiedam.

via campagnano (105) 2004
potl/o.i.inkt/nietjes op museumkarton
62 cm hoog ø 35cm
collection Piet en Ida Sanders Schiedam


incorporare 2007
4mm.plaatstaal/rondgebogen/uitgesneden/
gelast/gepoedercoat(wit) 170 x 78 x 76 cm.
verzameling de Bruin-Heijn
zie: werk/work

via campagnano 2003 o.i.inkt/nietjes
op museumkarton 35 x 59 x 12cm.
collection Musagète Amsterdam.

zie: collections (1) zie: collections (2)
zie: collections (3) zie: collections (4)
zie: collections (5) zie: collections (6)
zie: collections (7) zie: collections (8)
zie: collections (9) zie: collections (10)
zie: collections (11) zie: collections (12)
zie: collections (13) zie: collections (14)
zie: collections (15) zie: collections (16)
zie: collections (17) zie: collections (18)
zie: collections (19) zie: collections(20)
zie: collections(21) zie: collections(22)
zie: collections (23) zie: collections(24)
zie: collections(25) zie: collections(26)
zie: collections(27) zie: collections(28)
zie: collections(29) zie: collections(30)
zie: collections(31) zie: collections(32)
zie: collections(33) zie: collections(34)
zie: collections(35) zie: collections(36)
zie: collections(37) zie: collections(38)
zie: collections(39) zie: collections(40)
zie: collections(41) zie: collections(42)
zie: collections(43)  zie: collections(44)
zie: collections(45)  zie: collections(46)
zie: collections(47) zie: collections(48)
zie: collections(49) zie: collections(50)
zie: collections(51) zie: collections(52)
zie: collections(53) zie: collections(54)
zie: collections(55)  zie: collections(56)
zie: collections(57)  zie: collections(58)
zie: collections(59)  zie: collections(60)
zie: collections(61)  zie: collections(62) 
zie: collections(63)  zie: collections(64)
zie: collections(65)  zie: collections(66) 
zie: collections(67)  zie: collections(68)
zie: collections(69) zie: collections(70)
zie: collections(71) zie: collections(72)
zie: collections(73) zie: collections(74)
zie: collections(75) zie: collections(76)
zie: collections(77) zie: collections(78)
zie: collections(79) zie: collections(80)
zie: collections(81) zie: collections(82)
zie: collections(83) zie: collections(84)
zie: collections(85)